Zjawisko agresji w naszych szkołach nasila się. Coraz młodsze dzieci przejawiają agresywne zachowania. Warto więc jak najszybciej podejmować kroki zaradcze, aby zmniejszyć falę niepożądanych zachowań wśród uczniów. Opracowałam i przeprowadziłam cykl zajęć wychowawczych na temat agresji
Temat: „Jak sobie radzić z cudzą i własną agresją? ”
Zajęcia dla klas II – III szkoły podstawowej
Cele: - uczeń wyjaśnia pojęcia: agresja fizyczna, słowna - uczeń rozpoznaje zachowania agresywne - własne i cudze - uczeń nazywa uczucia towarzyszące agresji (jako ofiara, jako świadek) - uczeń dostrzega potrzebę nieagresywnego reagowania na przemoc - uczeń zna alternatywne sposoby zachowań w sytuacjach wyzwalających agresję - uczeń ustala zasady prowadzące do tworzenia pozytywnych relacji z innymi
Metody: aktywizujące
Zajęcia I
1. Zabawa integracyjna „Wrzuć strach do kapelusza”. Każdy uczeń na karteczce kończy zdanie „W naszej klasie boję się, że...” (nauczyciel też pisze taką karteczkę). Karteczki wrzuca się do kapelusza, miesza się je. Wybrany uczeń losuje kolejne kartki i odczytuje ich treść. To ćwiczenie to pierwszy sygnał, że być może w klasie istnieje problem agresji.
2. Zdefiniowanie pojęć: agresja, agresja fizyczna, agresja słowna metodą „kuli śniegowej”. Na zakończenie nauczyciel podaje przyjętą w pedagogice i psychologii definicję agresji.
3. Zabawa „Koło plusów i minusów”. Na tablicy nauczyciel wiesza plakat – duże koło, podzielone na pół, oznaczone symbolami +, -. Kieruje pytanie do klasy „Czy w naszej klasie mamy do czynienia z agresją?”. Dzieci nalepiają „cenki” na odpowiednią połowę koła. Jeśli będą „minusy”, to znaczy, że problem agresji istnieje.
4. Praca w grupach nt. „Jak agresja przejawia się w naszej klasie, jakie są formy agresji?”. Uczniowie na kartkach zapisują agresywne zachowania: podstawianie nogi, popychanie plucie na dzieci przezywanie, mówienie nieprzyjemnych słów wyśmiewanie, obgadywanie dokuczanie, zadziorność, zabieranie zabawek izolowanie, kłótliwość, niezgoda podczas zabaw niszczenie wystaw, prac, łamanie przyborów szkolnych rządzenie innymi notoryczne skarżenie niechęć do podawania ręki na w-fie podrzucanie śmieci pod cudzą ławkę straszenie pobiciem po lekcjach pochwalanie złego zachowania
5. Ustalenie metodą „promyczkowego uszeregowania” zachowań najczęstszych, najrzadszych. Każde dziecko otrzymuje po 3 karteczki. Na jednej kartce wpisuje jedno agresywne zachowanie. Dzieci układają je promyczkowo.
6. Odegranie 2- 3 scenek ukazujących zachowania agresywne, najczęściej pojawiające się w klasie np. przezywanie, podrzucanie śmieci pod cudzą ławkę, obgadywanie. Po każdej scence dzieci wypowiadają się nt. „Co czuje ofiara? Jak zaradzić takim zachowaniom?”
Zajęcia II
1. Zabawa integracyjna „Iskierka”. Dzieci stoją w kręgu. Nauczyciel ściska rękę dziecka stojącego z lewej strony. Uczeń przekazuje uścisk kolejnemu dziecku.
2. Praca w grupach metodą „Dywanik pomysłów”. Uczniowie po otrzymaniu materiałów (plakat z szarego papieru, po 3 paski w trzech różnych kolorach, markery) ustalają w formie pisemnej odpowiedzi na pytania (po 3-4): Dlaczego jesteśmy agresywni? Co możemy zrobić, aby ograniczyć agresję w klasie? Co „ja” mogę zrobić (już, teraz), aby agresja nie była w klasie problemem?
Grupy prezentują swoje stanowiska np. Dlaczego jesteśmy agresywni? - chcemy wyładować złość, bo mama na nas nakrzyczała - mamy zły humor, zły dzień - denerwują nas niektóre dzieci Co możemy zrobić, aby ograniczyć agresję w klasie? - próbować zapanować nad złością - pamiętać, że każdy ma prawo do błędu - lekceważyć zaczepki, przezwiska innych - akceptować dzieci takimi, jakie są Co „ja” mogę zrobić (już, teraz), aby agresja nie była w klasie problemem? - poznam lepiej Karola, będę się z nim bawił - nie będę przezywał - wezmę się za siebie i będę po sobie sprzątał, zakładał krzesełko
Uczniowie otrzymują „cenki”. Jeden z uczniów jeszcze raz odczytuje deklaracje dzieci (pyt. 3). Za pomocą „cenek” wybierają najlepsze pomysły do zaradzenia agresji.
3. Praca z całą klasą. Uczniowie podają hasła - zasady dobrego współżycia z innymi, aby uniknąć sytuacji wyzwalających agresję.
Przestrzegamy ustalonych zasad życia w klasie Wypowiadamy komunikaty „ja” Poznajemy się wzajemnie poprzez zabawy integracyjne Włączamy do zabawy dzieci, których nikt nie zaprasza Będziemy bronić tych, którym dokuczają Panujemy nad słownictwem Zawieramy kontrakty
4. Ustalenie za pomocą „burzy mózgów” sankcji, wobec uczniów łamiących te zasady (nie mogą być agresywne!!!).
5. Wykonanie plakatów z zasadami i sankcjami.
Zajęcia III
1. Zabawa integracyjna „Miłe słowa”. Dzieci siedzą w kręgu, rzucają piłkę do kolegi z naprzeciwka, mówią miłe słowa np. „Jesteś dobrą koleżanką, bo pożyczyłaś mi dzisiaj ołówka”, „ Lubię cię, bo jesteś wesoła”.
2. Czytanie scenek. Uczniowie odczytują scenki, w których dzieci zachowują się agresywnie (dobrze, jeśli scenki dotyczą sytuacji w klasie)
Ula ma wadę wymowy. Zaczęła recytować wiersz. Dzieci w klasie zaczęły szeptać, śmiać się. Posypały się przedrzeźnienia...
Konrad jest dyżurnym. Umył starannie tablicę. Wyszedł do łazienki. Kiedy wrócił, koledzy zamalowywali ostatni kawałek tablicy. Chłopiec podniósł pięść i uderzył Bartka w brzuch...
Ola jest dużą dziewczynką, wysoką i otyłą. Podczas w-f dzieci przeskakiwały przez skakankę. Ola z trudem podskakiwała, ani razu nie udało jej się przeskoczyć przez skakankę, która jak na złość plątała się i zaczepiała o pięty. Dzieci wytykały ją palcami, szeptały: „niezdara”, „słoń”, „grubaska”...
Hubert przyniósł do klasy nowy zestaw klocków „lego”. Przez pierwszą przerwę chłopcy bawili się zgodnie. Na drugiej przerwie Hubert zabronił Łukaszowi dotykać klocków, bo ten ułamał jeden z nich. W zamian usłyszał, że te klocki to „g.....”. Rozzłoszczony Łukasz jednym ruchem ręki zrzucił klocki na podłogę...
Po odczytaniu każdej scenki następuje ich analiza: - co robią i jak się zachowują dzieci? - co czuje dziecko krzywdzone? (nazwy uczuć nauczyciel może zapisywać na tablicy) - jak sytuacja mogłaby się potoczyć? (dopuszczamy możliwość negatywnego rozstrzygnięcia) - czy można pomóc krzywdzonemu dziecku? - czy można było zapobiec takiej sytuacji? - dzieci udzielają rad, jak się obronić, jak uniknąć takiej sytuacji? (rady nie mogą być agresywne!)
3. Odegranie wybranej scenki.
4. Praca w grupach metodą „634”-„bank pomysłów”. Nauczyciel zadaje dzieciom pytanie: „Jak bronić się przed agresją?” Klasa jest podzielona na 6 grup, w każdej jest czworo dzieci. Kartki do zapisywania pomysłów wędrują w kręgach po 3 razy (3 rundy).Uczniowie odczytują wszystkie pomysły, wybierają najlepsze i zapisują je w formie haseł.
5. Wykonanie plakatów z hasłami, które eksponuje się w klasie Bądź uprzejmy, koleżeński Nie wyśmiewaj się z niepowodzeń innych Stań w obronie krzywdzonego Panuj nad swoją złością Nie bij nikogo pierwszy Nie pozwól się uderzyć Pamiętaj o zasadzie: „Nie czyń drugiemu, co Tobie nie miłe” Proś o pomoc wychowawcę
6. Podsumowanie pracy, rozdanie dyplomów
Barbara Folejewska - Augustów
|